4 маусымда DKU және SCHNEIDER GROUP көмегімен ОА-дағы Герман экономикасы өкілдігінің бастамасымен онлайн-пікірталас өтті
ОРТАЛЫҚ АЗИЯ ЕЛДЕРІ МЕН ЕУРАЗИЯЛЫҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ОДАҚ:
КВО МӘРТЕБЕСІ ЖӘНЕ БОЛАШАҒЫ
Бейтарап территорияда, ғаламтор кеңістігінде 4 елдің өкілдері ғалымдар, кәсіпкерлер, дипломаттар кездесіп, мына ғаламдық мәселелерді талқылады: Еуразиялық экономикалық одақтың дамуындағы маңызды кезеңдерді айқындау, кейбір нәтижелерді қорытындылау, негізгі проблемаларды талдау және нақты даму перспективаларын анықтау. Іс-шара Германия экономикасының Орталық Азиядағы өкілдігінің бастамасымен, Қазақстан-Неміс университеті мен SCHNEIDER GROUP-тың көмегімен өтті.
Онлайн-пікірталастың модераторы Орталық Азиядағы герман экономикасы өкілдігінің басшысы Ховсеп Восканян мырза болды, ол өзінің кіріспе сөзінде бүгінгі таңда ЕАЭО-ға Орталық Азия өңірінің 2 елі кіретіндігіне, ал қарқынды дамып келе жатқан Өзбекстан ЕАЭО-да бақылаушы ретінде болуға өз ниетін білдіретіндігіне байланысты Орталық Азиядағы өңірлік интеграциялық процестер тақырыбының өзектілігін атап өтті.
Германия Федеративті Республикасының Қазақстандағы Елшісі доктор Тило Клиннер пікірсайыс қатысушыларына құттықтау сөз сөйлеп, соңғы саяси оқиғалар тұрғысынан (Президент
Қасым-Жомарт Тоқаевтың соңғы Жоғарғы Еуразиялық Кеңестегі сыны) Орталық Азия аймағы мен Қазақстан үшін іс-шараның маңыздылығы мен өзектілігіне жауап беріп, өз пікірін білдірді. ЕАЭО-ның өзіне және оның алдағы тағдырына қатысты.
Одан әрі Қазақстан-Неміс университетінің басшысы, профессор Хайц-Петер Хеллер құттықтау сөз сөйлеп, Қазақстандағы DKU миссиясы туралы айтып, университет пен ОА-дағы Герман экономикасының өкілдігі арасындағы кооперацияны дамытудың маңыздылығын атап өтті. Профессор Хеллер тәжірибе мен білім алмасу, сондай-ақ қызметтің жалпы бағыттарын дамыту үшін DKU базасында бизнес-алаң ұйымдастыруға ниет білдірді.
Сарапшылар кеңесі
«Посткеңестік кеңістіктегі экономикалық интеграцияға 30 жыл: Орталық Азиядағы statusquo» атты алғашқы баяндамамен Мартин Лютер атындағы Галле-Виттенберг университетінің профессоры, заң докторы — Азер Алиев сөз сөйледі. Проф. Алиев өз баяндамасында ТМД шеңберінде жасалған кейбір келісімдердің құқықтық құрамдас бөлігіне баса назар аударды, олардың көпшілігі бүгінгі күнге дейін ЕАЭО-ның құқықтық базасынан гөрі құжаттарды тану сияқты құқықтық мәселелерді шешуде үлкен рөл атқарады. Проф. Алиев көптеген құқықтық және экономикалық мәселелер бойынша Еуразиялық интеграцияның үстіртін атап өтті. Сарапшы ЕАЭО-ны еуразиялық кеңістікте КСРО ыдырағаннан кейінгі ең табысты құрылымдардың бірі ретінде атап өтті, бірақ әлі де әлсіз және «аяқталмаған» негізі бар.
SCHNEIDER GROUP негізін қалаушы және президенті Шнайдер мырза онлайн-пікірталасты жалғастырып, өзінің «Лиссабоннан Владивостокқа дейін Бірыңғай экономикалық кеңістік құрудағы Орталық Азияның экономикалық перспективалары мен рөлі" баяндамасында ЕО мен ЕАЭО арасында Бірыңғай экономикалық кеңістік құрудағы өзектілікке баса назар аударды. Шнайдер мырза, сондай-ақ6 ЕАЭО-ның үшінші елдермен сыртқы саудадағы даму кезеңдері мен жоспарлары туралы айтты. Атап айтқанда, ЕАЭО-ның ЕО-мен ынтымақтастыққа мүдделілігі туралы. Мәселен, 2018 жылдан бастап Мәскеудегі Ресей-Герман ВТП базасында техникалық реттеу бойынша ЕАЭО-мен диалог дамып келеді, онда Германия экономика министрлігінің тапсырмасы бойынша жұмыс тобы құрылды. Осылайша, екі тарап та диалог құруға тырысуда және бұл Шнайдер мырзаның пікірінше, ЕАЭО мен ЕО арасындағы ынтымақтастықты одан әрі дамыту мен құру үшін маңызды қадам болып табылады.
Үшінші баяндамамен Германия экономикасының Орталық Азиядағы өкілдігінің қызметкері, құқық докторы Виталий Ким сөз сөйледі. «Еуразиялық экономикалық одақ: Орталық Азия елдеріне әсері" атты баяндамасында д-р Ким ЕАЭО-ға, шарттың мазмұны мен құрылымына, ұлттықтан жоғары бірлестіктің институттары мен сәулетіне баса назар аударды. ЕАЭО құқықтық ұсынысынан кейін д-р Ким ЕАЭО-ның ОА елдеріне, атап айтқанда Қазақстанға экономикалық әсері туралы әңгімелесті. Өз сөзінде д-р Ким екі интеграциялық бірлестіктің интеграция дәрежесіндегі елеулі айырмашылықтарын көрсете отырып, Еуропалық Одақпен параллельді өткізді, сондай-ақ Одақтың 4 негізгі еркіндігінің жұмыс істеу тақырыбын қозғады, онда практикалық мысалдарда ЕАЭО ұлттықтан жоғары органдарының жұмыс істеу проблемаларын көрсетті.
Шағын үзілістен кейін модератор Ховсеп Восканян Қазақстан-Неміс университетінің профессоры, философия ғылымдарының докторы Рустам Бурнашевқа сөз кезегін берді. Профессор Бурнашев өз баяндамасында: «ЕАЭО және ОА-дағы аймақтық интеграциялық процестер: Өзбекстан үшін перспективалар» Өзбекстанның ЕАЭО-ға кіру перспективалары туралы айтты. Профессор Бурнашевтің пікірінше, ЕАЭО-ға кіру Өзбекстан үшін мемлекеттік егемендіктің бір бөлігін жоғалтуына, сондай-ақ елдің ішкі нарығында ірі бизнес-ойыншылардың одан әрі қысымшылығына байланысты басым болып табылмайды. Өзбекстанның ЕАЭО-ға кіруінің ықтимал пайдасы ретінде проф. Бурнашев Ресейдегі өзбек еңбек мигранттарының жағдайын едәуір жақсарта алатын еңбек мигранттары үшін бірыңғай еңбек нарығын бөлді.
Онлайн—іс-шара аясында Қырғыз Республикасы Ұлттық ғылым академиясының Экономика институтының профессоры, экономика ғылымдарының докторы — Мэрим Койчуева «ЕАЭО-дағы Қырғызстанның 5 жылдығы» атты баяндамасын ұсынды. Профессор Койчуева өзінің таныстырылымында Қырғызстанның экономикалық көрсеткіштерін салыстыру бойынша
егжей-тегжейлі талдауды көрсетті: ЕАЭО-ға кіргенге дейін (2014 жыл) және 5 жылдан кейін (2019 жыл). Профессор Койчуева өз зерттеуінде Қырғызстанның макроэкономикалық көрсеткіштері ЕАЭО-да 5 жыл ішінде көптеген критерийлер бойынша жақсармағанын, керісінше нашарлағанын атап өтті. Бірлестіктің негізгі пайдасы ретінде проф. Койчуева ЕАЭО аумағында, атап айтқанда Ресей мен Қазақстанда Қырғызстаннан келген еңбек мигранттары үшін оңайлатылған режимге тоқталды.
Талқылау панелі
Онлайн — і -шара шақырылған сарапшылардың пікірталастарымен және Ховсеп Авосканян мырза, Ульф Шнайдер мырза, профессор Азер Алиев және д-р Виталий Ким тарапынан қатысушылардың сұрақтарына жауаптармен аяқталды.
Кездесу жазбасы:
